“Beyninin çalışmasını durdur, rahatla ve kendini akıntıya bırak”
Bir reklam filmi yönetmeninin eşi ile boşanmak üzere olduğu günlerde arkadaşının teşvik etmesi sonucu yaşadığı LSD tecrübesinin hikâyesi.
Düşük bütçeli filmlerin ustası Roger Corman’dan uyuşturucu, daha doğrusu LSD tecrübesi üzerine bir film. Senaryosu Jack Nicholson tarafından kısmen kendi tecrübelerine dayanarak yazılan film tam da dönemin ruhuna uygun hippi havası, Corman’a özgü küçük ve “ucuz” kamera oyunları, kendine özgü kurgusu ve tuhaf havası ile dikkat çeken bir çalışma. Senarist Nicholson ve oyuncular Dennis Hopper ile Peter Fonda’nın hikâyeyi hissetmek için birlikte bir uyuşturucu alemi yapmaları, yönetmen Corman’ın da deneyip sadece olumlu yönde etkilendiği için diğerlerinden “bad trip” kavramını açıklamalarını istemesi gibi tuhaf ve gerçek hikâyeleri de var filmin. LSD’nin reklamını yaptığı gerekçesi ile 1988’e kadar İngiltere’de sinemalarda gösterim izni alamayan çalışma, bugün sinemasal değerinden çok içeriği ve tuhaflığı ile hatırlanıyor daha çok ama yine de seyircisine ilginç bir tecrübe imkânı sunduğu için ilgiyi hak ediyor.
LSD’nin kullanan üzerindeki etkisini anlatmak için yönetmen Corman çoğunlukla hızlı ve kaba bir kurgu tercih etmiş. Kaleydoskop görüntüler, halüsinasyonlar, Che ve Sophia Loren gibi ünlülerin resimlerinin hızlıca görünüp kaybolması veya ABD’nin Castro’yu devirebilmek için istila ettirmeye çalıştığı Domuzlar Körfezi’nin adının söylenmesi gibi işitsel ama ondan da çok görsel öğelerle seyirciyi etkilemeye çalışıyor Corman film boyunca. Bunu yaparken de çoğunlukla “saykodelik” bir müzikten destek alıyor. Dolayısı ile kahramanının uyuşturucu kaynaklı “trip” deneyimini bir şekilde seyirciye de geçirmeye çalışıyor. Ortaya çıkan sonuç ise kısmi bir başarı aslında. Bir yandan baş roldeki Peter Fonda’nın hayli donuk ve zaman zaman yapay oyunu, diğer yandan seyredeni sık sık yoran ve bazı anlarda hayli basit görünen görsel kurgusu ortalamanın altında bir süresi olan filmin buna rağmen hayli sarkmış görünmesine neden olmuş açıkçası. Corman’ın Poe’dan uyarladığı filmlerinden buraya aktarılmış gibi görünen kimi kareler (ortaçağ kostümleri, cüce, gotik mekanlar vs.) ve kahramanımızın hayatındaki kimi karakterlerle yaşadığı tuhaf maceralar her ne kadar Fonda’nın canlandırdığı karakterin “trip” sırasında yaşadığı gelgitleri yansıtma çabasının aracı olsalar da tam anlamı ile bir bütün oluşturamıyorlar filmde. Bu da Corman’ın bu hikâyesinin sıkça bir görsel karmaşaya dönüşmesine neden oluyor; uyuşturucu kullanımının sonucu olan bir karmaşayı göstermeyi amaçlamış yönetmen ama bu karmaşa gereğinden fazla anlamsız olunca yeterince etki de yaratamıyor seyirci üzerinde.
Büyük bir kısmı baş karakterimizin “trip” sırasında hayal ettikleri (daha doğrusu halüsinasyonları) ile “trip” halindeyken yaptıkları arasında gidip gelen hikâye 1960’ların havasından esintiler getirmesi ile önemli bir yandan da. Her ne kadar hipppi kültürü üzerine yeni bir şey söylemese de ve hatta böyle bir amacı zaten olmasa da ve siyasi veya ekonomik düzenle ilgili elle tutulur bir söylemi olmasa da (televizyon ekranından gelen Vietnam savaşı ile ilgili haber sesi veya reklam yönetmeni olan kahramanımızın kendi çektiği bir reklamı görmek için televizyonda bir filmin reklam arası vermesini kollaması filmin görsel ağırlığı içinde kolayca kaybolup gidiyorlar), karakterlerinin yaşam tarzı, konuşmaları ve düşünceleri bize o dönemden bir şeyler hissettiriyor kesinlikle. Ayrıca halüsinasyon sahnelerinin sersemletici olan (ve böyle olması da amaçlanmış) etkisinin karşısına, çamaşırhanedeki sahne veya kahramanımızın girdiği bir evde küçük bir kızla olan diyalogları gibi sakin ama etkileyici sahnelerin gücünü eklemesi ile zaman zaman dengeli bir hale kavuştuğunu da söyleyelim filmin. Özetle, bugün eskimiş ve yorucu görünen efektleri ve görsel tercihlerine rağmen (veya belki tam da bunlarla birlikte), bu tuhaf film ilgi gösterilmeyi hak ediyor.
(“Trip”)