“Bir kadını oynayan bir kadının nasıl bir çekiciliği olabilir ki?”
Kadınların tiyatro oyunculuğu yapmasının yasak olduğu ve onların rollerini erkeklerin üstlendiği bir dönemde bu rollerde yıldızlaşan bir adamın değişen kurallar ile başlayan trajedisinin hikâyesi.
Erkek ve kadın olmak ama daha önemlisi bunlardan birinin bedenini taşırken diğeri olmak üzerine ve sanatçı olmak ve sevilmek üzerine hareketli, zaman zaman eğlenceli, dramatik ve estetik bir film. Bir tiyatro oyunundan uyarlanan film doğal olarak sık sık diyaloglara yüklense de başarılı oyunculuklar ve konusunun da tiyatro ve oyunculuk olması nedeni ile filme alınmış bir tiyatro havasından uzak kalmayı başarmış.
Billy Crudup’un çok başarılı bir şekilde canlandırdığı eşcinsel oyuncunun seyirciye ihtiyaç duymayacak şekilde kendine hayran olması, evet filmin bir yıldızın düşüşe geçtiği zamanki trajedisini altını çizerek anlatmasına imkân veriyor ama filmin asıl odağı kadınların sahneye çıkmaya başlaması ile birdenbire tüm mutluluk ve yaşam nedenlerini kaybetmeye başlayan erkek oyuncular. Gerçek hayatlarında sahip olamadıkları bedenleri işte bir oyunda da olsa üstlerine giymeyi başaran bu oyunculardan biri olan Ned’in dramı bu insanların kaybetmeye mahkum oldukları bir hayatı ellerinde tutmaya çalışmalarının iç burkan hikâyesini çizginin üzerinde bir düzeyde karşımıza getirmeyi başarıyor. Ned’in Claire Danes tarafından canlandırılan Maria ile olan ilk yakınlaşması sırasında kadın ve erkek rollerinin ikili arasında gidip geldiği ve Maria onunla yakınlaşmaya çalışırken Ned’in aklının onun bir kadın olarak bir kadını nasıl canlandırdığını anlamaya çalışmakta olduğu sahne hem hikâyeyi özetleme bağlamında hem de içerdiği dram ile çok başarılı bir bölüm. Bir oyuncunun olduğu halini mi yoksa onun tam zıddını mı canlandırmasının gerçek başarı olduğunu sorgulatan hikâyesi ile film bir yandan da şunu sormamızı istiyor: Ned’in sahnedeki başarısı bir kadını canlandıran bir erkeğin bu zıtlıktan doğan bir başarı mı yoksa aslında olmak istediği bir biçime dönüşmeye çabalamasının çarpıcılığının sonucu mu?
Özellikle onyedinci ve ondokuzuncu yüzyıllar arasındaki tarihlerde geçen dönem filmlerinin karakterlerin kostümlerinin ağırlığı altında ezilme riski vardır her zaman. Bu konuda en çarpıcı sinemasal başarı için göz atılması gereken çalışma bir başyapıt olan Jane Campion filmi “Bright Star” olsa gerek. Bu filmde ise kostümler yoruyor seyredeni bir parça ama filmin avantajı odağının işte o kostümlerle benzer çağrışımları yapan ve kostümleri anlamlı kılan güzellik, renkler, yıldız olmak gibi kavramları bir erkek üzerinden de olsa anlatıyor olması.
Filmde en çarpıcı oyunculuk başarısı Billy Crudup ve sevgilisi dükü canlandıran Ben Chaplin’e ait. Rupert Everett ise İngiltere kralı 2. Charles rolünde oldukça gösterişli bir oyun sergiliyor ama senaryonun kendisine fazlası ile karikatürize bir rol biçmesi nedeni ile zaman zaman fazla abartılı bir resim veriyor. Claire Danes de üzerine düşeni yapıyor denebilir. Sonlardaki o dönem için alışılmadık bir gerçekçilik içinde ve deyim nerede ise o dönemin ölçülerine göre “in your face” denebilecek bir tarz ile sahnelenen Othello’daki Desdemona’nın ölümü sahnesi gibi sinemasal açıdan hayli etkileyici anları da olan film Ned’in başlangıçta seyircinin alkışını durdurmak için yaptığı zarif el hareketini hikayenin daha sonraki bir bölümünde Ned’in acısını anlatmak için kullanması gibi inceliklere de sahip.
Ortalamanın üzerindeki bu filme bir temel itirazım var yine de; sadece dram ve trajedi yanına odaklanıp zaman zaman romantizme ve özellikle söz oyunları aracılığı ile komediye verdiği zamanı bir parça daha azaltsa çok daha iyi olabilirmiş. Çünkü bir filme fazlası ile yetecek bir dramatik özü var senaryonun ve bu dramatik sertliğin romantizm gibi bir unsur ile yumuşatılması doğru bir seçim olmamış. Buna bağlı olarak senaryonun nerede ise Maria ve Ned karakterlerine eşit zaman ayırması da bu yumuşamayı artıran bir başka seçim ama yine de kesinlikle seyre değer bir film.
(“Sahne Güzeli”)